DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP QUỐC GIA
HỘI ỦNG HỘ VỆ QUỐC ĐOÀN (HẦM B)
(Số 122/351 đường Ngô Gia Tự, phường 9, Quận 10)
Cơ sở in ấn của Hội ủng hộ Vệ quốc đoàn là một căn hầm bí mật mang mật danh “Hầm B” và đưa vào sử dụng từ tháng 7 năm 1952, được đánh giá là căn hầm thiết kế khéo léo nhất trong nội thành sài gòn thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Hội ủng hộ Vệ quốc đoàn đào dưới nền căn nhà ở địa chỉ nói trên; nguyên thủy là một căn nhà gỗ, ván vách, diện tích 62m2 (6,2m x 10m); Nhà được ngăn đôi: một bên để ở và đào hầm bí mật để in ấn tài liệu của Hội ủng hộ vệ quốc đoàn; một bên là cơ sở làm đàn để ngụy trang; toàn bộ khuôn viên được rào bởi hàng rào tre. Hai hầm bí mật: hầm chính chiều dài 3,5m, rộng 3,2m, cao 1,7m, nóc dày 1,7m, có đà chịu lực, tường và nền trát xi măng chống thấm. Cách hầm 2m là giếng nước và dưới miệng giêng 0,5m có lỗ thông hơi, đường kính 10cm để lấy không khí vào hầm; hầm phụ dài 3,4m, ngang 0,6m, cao 0,8m, nóc dày 1,8m, được đào ngược lên phía trên hầm chính để ngụy trang. Cửa hầm phụ đi lên mặt đất kích thước 0,4m x 0,4m, bằng diện tích bốn viên gạch được đính chặt trên mảnh gỗ và cũng được che kín dưới tủ đựng quần áo. Hầm phụ nối với hầm chính bằng địa đạo dài khoảng 1,2m, đường kính 0,45m. Cửa đị đạo nối với hầm phụ được thiết kế khá tinh vi, nắp cửa có bản lề đóng, mở, mặt trước trét xi măng liền với vách, kích thước 0,35m, rộng 0,4m vừa một người chui lọt. Trên nắp địa đạo ở hầm phụ đặt kệ sách để ngụy trang.
Trong hầm chính đặt máy in ronéo Gestestner, máy đánh chữ, giấy, mực in, radio, bàn ghế, đèn điện và hệ thống báo động qua đèn chớp tắt. Hầm phụ đặt bàn đánh máy và một số ít sách báo, tài liệu.
Từ hầm bí mật này, những hội viên nồng cốt của hội thay phiên nhau theo dõi tin tức từ các đài phát thanh “Tiếng nói Việt Nam”, “Tiếng nói Nam bộ kháng chiến”, biên tập lại và in ronéo thành truyền đơn phát hành đi các nơi để thông báo tin tức từ trung ương và cả nước đến với đồng bào, chiến sĩ Vệ quốc đoàn, hoặc được sao chép thành tài liệu học tập nội bộ …Ngoài ra tài liệu từ chiến khu An Phú Đông được amng về in và giao cho chị Nguyệt, chị Nhân (hội viên Hội vệ quốc đoàn) bí mật đêm đến hang trăm cơ sở trong thành phố. Có khi tài liệu được in thành truyền đơn để các chị đưa đi rải ở các chợ, tuyên truyền phát động phong trào đấu tranh trong nhân dân , uy hiếp tinh thần của lính Pháp và tay sai.
Đặc biệt, tháng 11 năm 1954, tại căn hầm bí mật này, nhiều ngày đêm liền, Ban ấn loát của Hội đã in các chỉ thị, Nghị quyết của Đặc khu Sài Gòn – Chợ Lớn và Tỉnh ủy Gia Định, phát hành đến các cơ sở nhằm kêu gọi quần chúng đấu tranh đòi đối phương phải thi hành Hiệp định Genève, đặc biệt là đòi Hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Ngoài ra căn hầm bí mật này còn là nơi lưu trữ thuốc men, hóa chất làm vũ khí … để giao liên đưa ra chiến khu.
Tháng 9 năm 1954, cơ sở in ấn này được chuyển vào chiến khu An Phú đông, đến cuối năm 1957, hầm bí mật ngừng hoạt động vì một cơ sở của Hội bị địch phát hiện. Nhiều đồng chí bị địch bắt, bị tra tấn dã man và một số bị đày ra Côn đảo. Sau năm 1975, hầm bí mật được trùng tu hầu như cũ: hầm chính, hầm phụ và địa đạo để đón khách tham quan.
Cơ sở in ấn của Hội Vệ quốc đoàn được Bộ văn hóa công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia theo quyết định số 1288/QĐ-VH, ngày 16/11/1988
- Hầm bí mật B được đào vào ngày 3/2/1952
- Hoàn tất ngày 19/5/1952
- Trước tháng 8/1954 là văn phòng Hội ủng hộ vệ quốc đoàn, Trung đoàn 306-Phạm Hồng Thái.
- Sau tháng 8/1954 Ban ấn loát phát hành của tuyên huấn thành ủy Sài gòn-Chợ lớn.
v Đây là cơ sở hoạt động cách mạng đấu tranh của nhân dân ta trong thời kỳ kháng chiến chống pháp,in ấn truyền đơn, hội họp. Đến nay là điểm tham quan giáo dục truyền thống của Quận trong các tầng lớp nhân dân.
DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP QUỐC GIA
HẦM CHỨA VŨ KHÍ
(Số 183/4 đường 3 tháng 2, phường 11, Quận 10)
Hầm bí mật chứa vũ khí trong thời kỳ chống Mỹ (1965 – 1975) nằm trong căn nhà gạch, có gác xép, lợp tôn, kích thước 5m x 12m, cách đầu hẻm 7m, đối diện rạp Hát Hòa Bình.
Giữa năm 1964, đơn vị “bảo đảm” mang số bí danh J9-T700 thuộc đội biệt động thành sau khi tìm hiểu đã quyết định mua căn nhà trên, vì có vị trí gần khu quân sự và cơ quan đầu não của Mỹ - ngụy. Theo chỉ đạo của cấp trên, ông Đỗ Văn Căn (bí danh Ba Mũ) đưa gia đình về sinh sống, hoạt động cách mạng dưới vỏ bọc cơ sở ép đế giày bằng mủ cao su.
Đầu năm 1965, ông Căn nhận lệnh gấp rút xây hầm bí mật ngay tại nhà, căn hầm được xây dựng xong ngang 1,8m; dài 2,2m; sâu 1,7m, xung quanh xây gạch, tô xi măng …Nắp hầm có kích thước 0,4m x 0,6m gồm 2 miếng gạch trùng khớp nhau, đậy khít miệng hầm … Một tấm ván gỗ dung ngăn đôi căn nhà. Phía trước phòng khách được đặt một bộ salon nghi trang trên ngay trên nắp hầm; phía sau dùng làm nơi ép đế giày cao su.
Tháng 7/1965, từ căn cứ Sở cao su Bến Cát, các đồng chí Dương Long Sang, Đỗ Tấn Phong chỉ thị chiến sĩ biệt động Sáu Mia dùng xe tải chở vũ khí giấu trong mủ cao su đến nhà ông Ba Nhê (cơ sở biệt động thành), một cơ sở gia công đế giày tại chợ An Đông. Theo ám hiệu đã quy định, ông Ba Căn sẽ đến nhận những bành cao su “đặc biệt”, bên trong có giấu vũ khí, đem về cất giấu trong hầm bí mật. Trong vòng bốn tháng, ba chuyến hàng đã chuyển về hầm bí mật gồm: 50 kg thuốc nổ và kíp nổ, 7 khẩu AK cùng cở cùng 21.000 viên, 50 quả lựu đạn, 1 súng ngắn cùng 50 viên đạn và một số quân trang, quân phục khác. Giữa năm 1967, ông Ba Căn lại chuẩn bị số lượng lớn thuốc và bông băng cứu thương cất giấu sẵn dưới hầm.
Trong Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, một cánh quân xuất phát từ Phú Định do đồng chí Lê Thanh Bình (Tư Bình) chỉ huy tiến về Sài Gòn qua ngã Cây Gõ, Phó Cơ Điều – Chợ Thiếc để tiến đánh Tổng Nha Cảnh sát ngụy. Cánh quân này theo hợp đồng, sẽ đến điểm hẹn tại nhà ông Ba Căn để tiếp nhận vũ khí, đạn dược. Nhưng khi vượt qua đường Lý Nam Đế, chỉ huy Tư Bình trúng đạn bị thương, một số chiến sĩ khác hy sinh, nên cánh quân không thể tiến đến điểm hẹn theo quy định … Sau chiến dịch, ngôi nhà này thường bị địch khám xét, nhưng chúng không phát hiện được căn hầm.
Năm 1974, ông Dương Long Sang – Bí thư đoàn 195 đến kiểm tra hầm, nhận thấy kho vũ khí vẫn còn tốt, nên tháng 4 năm 1975, ông chỉ đạo Đội biệt động J9T700 khui hầm và sử dụng vũ khí nhằm chuẩn bị tấn công Biệt khu thủ đô (nay là Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố Hồ Chí Minh) nhưng kế hoạch chưa thực hiện thì trưa 30/4/1975 ngụy quyền Sài Gòn đã tuyên bố đầu hành.
Hầm bí mật chứa vũ khí được Bộ văn hóa công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia theo quyết định số 1288/QĐ-VH, ngày 16/11/1988
v Đây là cơ sở phục vụ sẵn sang chiến đấu, cất dấu vũ khí (sung, đạn, thuốc nổ, lựu đạn cay) phục vụ đợt tổng tiến công Mậu Thân 1968 và thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Đến nay là điểm tổ chức tham quan giáo dục truyền thống yêu nước của Quận trong các tầng lớp nhân dân.
DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP QUỐC GIA
ĐÌNH CHÍ HÒA
(Số 475 đường CMT8, phường 13, Quận 10)
Đình Chí Hòa (còn gọi là Đình Hòa Hưng) – ngôi Đình cổ gần 300 năm tuổi, vẫn trầm mặc, uy nghi, tôn nghiêm chứng kiến những thăng trầm của lịch sử, tọa lạc giữa dân cư đông đúc phường 13, quận 10. Mặt đình hướng về phía đông bắc, nắm trên đường CMT8, hẻm 475 vào độ 30m.
Vào thời Gia Long, năm 1698Thống Soái Nguyễn Hữu Cảnh được cử vào Nam Kinh lược, Ông thiết lập nên xã, thôn, làng …Trong sinh hoạt lâu đời của đồng bào Nam bộ, khi có làng là dứt khoát có đình và người ta dùng ngay địa danh nơi đó để đặt tên cho đình. Đình Chí Hòa xuất hiện và có tên gọi cũng từ những tập quán và yếu tố trên.
Đầu tiên Đình là nhà vách ván, mái lợp ngói âm-dương, cất theo lối chữ tam dưới gốc cây đa cao lớn, nhân dân khắp cả thôn Hòa Hưng bấy giờ đều đến chiêm bái, tập quán cúng-tế hàng năm cứ thế được lưu truyền đến ngày nay.
Sự kiện đặc biệt: vào khoảng từ năm 1785 đến 1792 tại đây có một lớp học của cụ Võ Trường Toản, những nhân vật nổi tiếng sau này như Trịnh Hoài Đức, Lê Quang Định, Ngô Nhân Tịnh, … đều là học trò của cụ.
Ngày 16/2 năm Nhân Tý 1852 Đình được Vua Tự Đức ban sắc phong Thần và ngày này cũng được lấy làm ngày lễ Kỳ Yên của Đình hàng năm.
Năm 1915 – 1917 phong trào yêu nước của Phan Xích Long cũng lấy Đình làm nơi luyện tập võ nghệ, cầu xin Thần Đình phù hộ, tập hợp thanh niên đánh pháp.
Năm 1945 Đình Chí Hòa lại sôi động với phong trào Thanh niên Tiền phong, ngày 25/8/1945 cùng với khí thế cách mạng sục sôi của Sài Gòn, bà con lao động khu Hòa Hưng với giáo, mác xuống đường đánh Pháp.
Ngày lễ trọng đại được lưu truyền đến ngày nay là lễ Kỳ Yên, còn gọi là lễ cầu an tức là cầu nguyện cho Quốc thái Dân An được diễn ra từ ngày 15 đến 18 tháng 2 Âm lịch. Hằng năm những ngày này, bà con khắp nơi tấp nập đổ về Đình, mỗi người một btâm nguyện nhưng đều thành tâm tri ân các bậc tiền nhân và cầu xin những gì tốt lành, những gì may mắn sẽ đến trong năm. Đây thực sự là một sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng dân gian đang được bảo tồn, duy trì và phát triển tại Đình Chí Hòa.
Đình Chí Hòa được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia theo quyết định số 1460/QĐ-VH, ngày 28/6/1996.
Đây là cơ sở đào tạo nhân tài cho đất nước, tập hợp thanh niên yêu nước tham gia kháng chiến chống pháp, tổ chức lễ hội dân gian được lưu truyền lâu đời đến nay là điểm tham quan tổ chức: giáo dục truyền thống cách mạng, lễ hội hàng năm mang tính văn hóa dân tộc dân gian trong các tầng lớp nhân dân đã được gìn giữ lâu đời.
DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP THÀNH PHỐ
CHÙA ẤN QUANG
(Số 234 đường Sư Vạn Hạnh, phường 9, Quận 10)
Đường đi đến Chùa Ấn Quang: Từ Bưu điện thành phố Hồ Chí Minh qua đường Pasteur gặp đường Nguyễn Thị Minh Khai quẹo trái đi thẳng đến ngã 6, rẽ phải sang đường Lý Thái Tổ. Khi đến ngã tư Lý Thái Tổ - Sư Vạn Hạnh quẹo trái và đi chừng 200m là tới di tích văn hóa lịch sử cấp thành phố Chùa Ấn Quang.
v Khảo tả di tích:
Chùa Ấn Quang quay về hướng đông với mặt tiền song song với đường Sư Vạn Hạnh, chùa có diện tích khoảng trên 2.300m2 trong đó có các công trình kiến trúc như cổng chùa, tường rào; nhà chính điện; nhà trai đường; nhà tổ đường; nhà hội trường; các dãy lầu tăng xá, nhà quàn, nhà phát hành, nhà bếp.
- Chùa có 2 cổng ra vào phía trước và 1 cổng phụ phía sau, giữa hai cổng ra vào phía trước là bức tường xây bằng đá có tác dụng bảo vệ và có ý nghĩa như một bình phong trước mặt tiền ngôi chính điện. Trụ cổng chùa là tác phẩm nghệ thuật với lớp ngoài được ốp đá xanh cắt thành các khối vuông, hình khối chữ nhật với nhiều cỡ khác nhau tạo thành những đường nét hiện đại từ chất liệu nội địa. Trên đỉnh cột là khối vuông nhỏ hơn so với trụ cột, bốn mặt đều có biểu tượng Pháp luân. Trên mặt khối vuông có xây một tháp nhỏ màu nâu, nhiều tầng dạng tháp Ấn độ, bốn góc đều có tượng kỳ lân canh giữ.
- Qua khỏi cổng là đến sân chùa, sân được bố trí các loại chậu kiểng như mai tứ quý, mai chiếu thủy, trúc, dừa kiểng, …, sân còn là nơi để xe cho bá tánh và tạo nên không gian thoáng mát cho ngôi chùa. Ngôi chính điện cách cổng chừng 9m và nằm ở vị trí trung tâm của khuôn viên chùa Ấn Quang. Chính điện hiện nay là công trình được xây dựng bằng bê tong, cốt sắt gồm 1 trệt và 1 lầu. Nhà trệt với cấu trúc 3 gian, gian chính giữa rộng hơn so với gian hai bên, lầu trệt được sử dụng là văn phòng, là nơi tiếp khách của chùa. Cuối nhà trệt có 2 cầu thang để lên lầu 1, nơi đây là chính điện của chùa Ấn Quang.
- Tại hành lang trước chính điện, bên trái trên cao được đặt lầu chuông, bên phải trên cao đặt lầu trống. Cửa vào nhà chính điện gồm 3 cửa gỗ, lắp kính, các cửa có cấu trúc hình vòm, tên có các hoa văn rồng, mây. Cửa giữa có vòm cao hơn so với cửa hai bên tạo nên sự hài hòa cân đối nơi cửa vào nhà chính điện.
- Chính điện với mặt bằng rộng rãi, thoáng mát gồm toàn bộ diện tích lầu 1, nơi đây có bàn thờ, lư hương, có tượng phật uy nghi, là nơi hành lễ của các nhà sư và phật tử.
- Ở trên cao hai bên tường hông chính điện có nhiều bức tranh và 2 bài thơ chữ Hán đắp bằng xi măng, bài thơ trích trong tập thơ chứng đạo ca của nhà sư Vĩnh Gia Huyền đời nhà đường bên Trung Quốc. theo bản dịch của thành hội Phật giáo thành phố Hồ Chí Minh, hai bài thơ được dịch như sau:
Nội dung bài thứ nhất:
Đức học, vô vị ấy đạo nhân
Không trừ vọng tưởng chẳng cầu thân?
Tánh thực vô minh tức Phật tánh
Thân không ảo hóa tức pháp thân
Pháp thân giác rồi không một vật
Vốn nguồn tự tánh thiên đơn Phật
Năm uẩn ảo hư mât lại qua
Ba độc huyển hoặc bọt còn mất
Bậc cao một quyết là xong hẳn
Kẻ thấp càng nghe lại lắm ngờ
Hãy dũ trong long manh áo bẩn
Sá gì tránh tiếng hướng ngoài khoe
Nội dung bài thứ hai:
Vị hành giả bao năm chứa học vấn
Cũng từng sớ gạo tìm kinh luận
Phân biệt danh, tướng chẳng chịu thôi
Biển mênh mong dường hay chịu khổn
Nếu bộ Như Lai khổ trách cứ
Số trân bửu kia có ích chi
Từ đây ngơ ngác đường hư giác
Bao năm uổng làm khách phong trần
Không gì nhăn cách thấy Như Lai
Mới thong quán tưởng nơi tự tại
Hết rồi nghiệp chướng giải trừ không
Nếu không biết trả đến bao giờ.
Các góc mái nhà chính điện như mái ô văng, mái lầu trống, mái nhà lầu chuông, góc mái nhà chính điện của chùa đều có độ uốn cong vừa phải, nó mang ý nghĩa mái nhà đỡ thời gian.
Trên nóc mái cuối gian chính điện là tháp Hoa Tạng, đây là công trình kiến trúc mang dáng cấp kiến trúc chùa – tháp của Ấn Độ. Theo thứ tự từ dưới lên tháp gồm có trụ là khối hình vuông; phía trên trụ là khối hình bát giác với những gờ, khắc hình vuông, hình chữ nhật có hoa văn; trên khối bát giát là hình tượng bông sen nở rộ của nhiều lớp, chính giữa bông sen là ngôi bảo tháp vươn lên bầu trời. Nếu tính cả gian cuối của lầu trệt và gian cuối lầu một của nhà chính điện là chân và thân móng thì tháp Hoa Tạng là công trình cao nhất trong các công trình kiến trúc tại chùa Ấn Quang.
v Quá trình hình thành chùa Ấn Quang:
- Hòa thượng Thích Trí Hữu từ chùa Linh Ứng ở ngũ Hành sơn Đà Nẵng vào Sài Gòn, năm 1949 ông dựng tích trượng tại khoảng đất trống vùng Vườn Lài cạnh đường Lorgeril và lập một am tranh lấy tên Trí Tuệ An. Sau khi cất chính điện là ngôi nhà bằng tranh, tre, ông đổi tên Trí Tuệ an thành chùa Ứng Quang và mở tại đây một lớp giảng kinh Phật cho các Tăng sinh trẻ tuổi.
- Năm 1950, Hòa thượng Thích Thiện Hòa tiếp quản chùa, tiến hành xây dựng lại chính điện, đổi tên Ứng Quang thành tên chùa Ấn Quang.
- Năm 1951, với uy tín của Hòa thượng Thích Thiện Hòa các phật học đường như Mai Sơn, Liên hải, Sùng Đức được các quý Hòa thượng Trí Tịnh, Quảng Minh, Huyền Dung thống nhất dời địa điểm về Ấn Quang. Từ đây, phất Học Đường Nam Việt tại chùa Ấn Quang là một trong những trung tâm đào tạo tăng tài của Phật giáo tại Nam bộ.
- Năm 1953 công trình nhà chính điện được xây dựng.
- Năm 1956, nhà chùa xây dựng Tổ đường có gác và xưởng in Sen Vàng cùng xưởng nhang Bồ Đề.
- Năm 1957, lầu thư viện được xâty dựng để phục vụ bá tánh nghiên cứu Phật học, triết học, văn hóa Phật giáo.
- Năm 1959, xây dựng dãy lầu giảng đường.
- Năm 1966, xây dựng lại chính điện với qui mô lớn như hiện nay.
- Năm 1967, xây dựng các dãy lầu Tăng xá.
- Năm 1968, xây dựng lại một số công trình bị cháy do chiến tranh.
- Năm 1959 – 1961 là nơi Giáo hội Tăng Già Nam Việt đặt trụ sở văn phòng thường trực.
- Từ năm 1981, Phật giáo Việt Nam từ Bắc tới Nam thống nhất về tổ chức và có tên gọi chung là Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Từ đó đến nay, chùa Ấn Quang là trụ sở văn phòng Thành hội Phật giáo thành phố Hồ Chí Minh, trụ sở ban đại diện Phật giáo quận 10; là nơi điển hình thực hiện công tác từ thiện xã hội của Phật giáo cả nước.
v Nhân vật lịch sử xây dựng chùa:
- Hòa thượng Thích Thiện Hòa tên đời thường là Hứa Khắc Lợi, sinh năm 1907, con một gia đình lễ giáo tại làng Tân Nhựt, huyện Bình Chánh, tỉnh Chợ Lớn.
- Hứa Khắc Lợi (Hòa thượng Thích Thiện Hòa) xuất gia tu hành năm 28 tuổi; Hứa Khắc Lợi học tại trường Phật học Lưỡng Xuyên do Đốc học Lê Khánh Hòa phụ trách; từ đây, Hứa Khắc Lợi có Pháp hiệu là Thiện Hòa, là Pháp tử của Như Lai.
- Ngày 6/5/1950 thấy giữ chức Giám đốc Phật Học Đường Nam Việt tại Ấn Quang; Tại đây thầy Thiện Hòa đã đem tất cả tâm hồn trí tuệ có được qua học tập quan sát từ khắp mọi miền đất nước vào xây dựng chùa Ấn Quang và Phật Học Đường Nam Việt. Thầy viên tịch tại chùa Ấn Quang ngày 7/2/1978.
- Thầy Thiện Hòa sinh ra, lớn lên và trưởng thành qua các thời kỳ chống Pháp, chống Mỹ, thầy là người yêu nước, có quan hệ với các đồng chí cách mạng, có những đóng góp tích cực trong các phong trào cách mạng của nhân dân miền nam. Thầy Thiện Hòa đã yên long ra đi vì miền Nam được giải phóng, Nam – Bắc sum họp một nhà, Phật giáo cả nước lúc đó đang hướng tới thống nhất về tổ chức và tên gọi là Phật hội Phật giáo Việt Nam.
- Từ khi xuống tóc đi tu đến khi về với cõi Phật thầy Thiện Hòa đã giành cả cuộc đời cho sự nghiệp trấn hưng, phát triển đạo Phật, do vậy khi nói về chùa Ấn Quang, nói về Phật Học Đường Nam Việt không thể không nói đến Hòa Thượng Thiện Hòa.
v Các di vật, cổ vật tại chùa: Chùa Ấn Quang thành lập từ năm 1949, tính đến nay được trên 50 năm, do vậy các di vật chưa đủ tiêu chí là cổ vật, vì thế chùa có nhiều di vật có giá trị như
- Ngọc Xá Lợi của Đức Thế Tôn do Phật giáo Tích Lan tặng.
- Bức bình phong bằng gỗ tại nhà Tổ đường, một tác phẩm có giá trị về nghệ thuật điêu khắc gỗ.
- Hai bộ Đại tạng và Tục tạng kinh phật do Phật giáo Đài Loan tặng được trưng bày trân trọng trong 2 tủ kiếng tại nhà Tổ đường.
- Một số Pháp khí có giá trị khác.
v Giá trị di tích:
- 1.Chùa Ấn Quang là nơi đào tạo tăng tài, nơi góp phần chấn hưng đạo phật:
- Trước năm 1975, chùa Ấn Quang là nơi có Phật học đường của Nam Việt, một trong những trung tâm chính đào tạo các vị tăng trẻ ở phía Nam do các quí lão Hòa Thượng uy tín, đức độ phụ trách. Từ đây, các tăng trẻ ra trường đã tỏa đi nhiều tỉnh ở miền nam để truyền bá đạo phật, góp phần chấn hưng đạo Phật.
- Tiếp bước các vị cao tăng tiền nhiệm, các quí Hòa Thượng trụ trì chùa Ấn Quang hiện nay tiếp tục thực hiện hoằng dương Chánh Pháp, gắn đạo pháp với dân tộc, thực hiện tốt các công tác xã hội. Từ 1981 đến 2004 chùa là địa điểm của trụ sở văn phòng Thành hội Phật giáo thành phố Hồ Chí Minh, là cơ sở tự viện tốt trong khối đại đoàn kết toàn dân.
- 2.Chùa Ấn Quang là địa điểm tập trung, nơi xuất phát nhiều cuộc xuống đường tuần hành, đấu tranh chống Mỹ và bè lũ tay sai:
- 3.Chùa Ấn Quang là nơi nuôi dưỡng, che giấu, nơi gặp gỡ các cán bộ hoạt động cách mạng:
Các cuộc đấu tranh của giới Phật giáo tại Ấn Quang năm 1963 – 1964 chống chính sách phát xít của gia đình trị Ngô Đình Diệm đòi bình đẳng tôn giáo. Các phong trào xuống đường đấu tranh chống Mỹ - Ngụy của sinh viên, học sinh của các tổ chức quần chúng trong các năm 1963, 1964, 1969, 1972 tại thành phố có rất nhiều cuộc được tổ chức và xuất phát tứ Ấn Quang. Đây là các cuộc đấu tranh chính trị sôi nổi, rầm rộ góp phần làm lung lay các chế độ tay sai của Mỹ.
Chùa Ấn Quang đã trở thành bức bình phong thuận lợi để các cán bộ hoạt động công khai của sinh viên như Huỳnh Tấn Mẫn, Lê Văn Nuôi, Nguyễn Xuân Lập, Nguyễn Thị Yến đến nhận chủ trương, trao đổi công tác, tập hợp phát động quần chúng, chùa còn là nơi che giấu cho nhiều đồng chí hoạt động bí mật như đồng chí Lê Công Trung – cán bộ Binh vận; Nguyễn thị Lan Chi (Ba Lan) – cán bộ liên quận 1, 3, 10 …
Chùa Ấn Quang được Ủy ban nhân dân Tp.Hồ Chí Minh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố theo quyết định số 120/2005/QĐ-UBND, ngày 12/7/2005
Phát huy tác dụng:Là cơ sở hoạt động cánh mạng, được giới Phật giáo tham gia che giấu cán bộ, nơi tin cậy hoạt động cách mạng trong thời gian kháng chiến chống Mỹ, đến nay là điểm tổ chức sinh hoạt của Phật giáo cũng là điểm phát huy giá trị di tích đến toàn thể bá tánh các tầng lớp nhân dân giữa đạo và đời .
DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP THÀNH PHỐ
CHÙA TỪ NGHIÊM
(Số 415 – 417 đường Bà Hạt, phường 4, Quận 10)
Đường đi đến chùa Từ Nghiêm: Từ Bưu điện thành phố Hồ Chí Minh sang đường Nguyễn Đình Chiểu rẽ trái và đi thẳng, gặp đường Lý Thái Tổ quẹo phải đi thẳng đến vòng xoay ngã bảy xuống đường Ngô Gia Tự khoảng 50m gặp đường Bà Hạt rẽ phải và đi thẳng đến số 415 – 417 chùa năm ở bên trái.
v Khảo tả di tích:
Từ ngoài nhìn vào, chùa Từ Nghiêm nằm trong khu vực dân cư, chùa quay về hướng Bắc, mặt tiền chùa hướng ra đường Bà Hạt với chiều ngang gần 30m. Chùa có tổng diện tích chừng 1.160 m2.
Cổng chùa dạng cổng tam quan với cửa lớn ở chính giữa và lối nhỏ cho người đi lại ở hai bên, cổng được xây dựng vững chắc bằng vật liệu xi măng cốt sắt. Trên cổng chùa, chính giữa ghi “TỪ NGHIÊM TỤ”. Hai trụ cổng có dắp chữ hán:
Phiên âm:
Từ thị phát huy chơn thật đức
Nghiêm nguyên hiển lộ đại bi tâm
Dịch nghĩa:
Từ là phát huy đức chơn thật
Nghiêm vốn là làm rõ tâm đại bị
Kiến trúc chùa gồm 3 khu vực chính: khối Chính điện, khối nhà Ni chúng và khối nhà sau.
Qua khỏi cổng rẽ phải là khối nhà lầu gồm tầng trệt làm giảng đường, lầu 1 làm chính điện, trước sân có đài Quan Âm.
Cầu thang phía sau giảng đường là lối đi lên lầu 1, đây là chính điện của chùa. Hiên nhà trước Chính điện được xem như Tiền điện, tại đây đặt lư hương lớn bằng chất liệu xi măng, đá rửa ở giữa. Bên trái đặt tượng Tiêu Diện, phía sau sát tường gắn tấm bảng đồng ghi tên 31 tổ chức chính trị xã hội đã tham gia lễ truy điệu cầu siêu cho phật tự Nhất Chi Mai tự thiêu ở Tiền điện. Bàn bên phải là nơi để bàn thờ phụng thỉnh các anh hung liệt sĩ. Chính điện có không gian rộng rãi thoáng mát với khám thờ Phật ở cuối chính điện. Trên khám thờ chia thành 3 bậc: trên cao là tượng Thích ca trong tư thế ngồi xếp bằng; bậc giữa có tượng Chuẩn Đề và bậc dưới là các tượng: Thích Ca sơ sinh và tượng Phật Di Lạc.
v Quá trình hình thành chùa Từ Nghiêm:
- Từ năm 1950 – 1954 ngôi chùa còn là am nhỏ dạng nhà gỗ, tre mái lợp lá cạnh vùng Vườn Lài do Đại đức Thích Đạt Từ (nguyên Trị sự Trưởng giáo hội Tăng già Nam Việt) quản lý.
- Đến năm 1955, ngôi chùa được giao lại cho Ni giới do Ni Trưởng Thích Nữ Như Thanh cùng Ban Quản trị Ni giới quản lý. Chùa được chọn là địa điểm đặt văn phòng của Ni bộ Bắc Tông.
- Năm 1956, Giáo hội Tăng già Nam Việt đã tổ chức Đại hội thành lập Ni Bộ Nam Việt tại chùa. Từ đây Ni giới các tỉnh phía Nam đều tập trung về chùa Từ Nghiêm để ru học.
- Năm 1959, chùa được xây dựng lại với vật liệu xi măng cốt sắt và đến năm 1962 công trình được hoàn thành với các hạn mục kiến trúc gồm: cổng chùa, đài Quan Âm; khu nhà bên trái nay là giảng đường tầng trệt và chính điện ở tầng 1; khu nhà bên phải làm văn phòng, nhà may quần áo, phòng phát hành bán sách kinh, đồ lưu niệm và nơi nghỉ của Ni giới.
- Năm 1963, để mở rộng phạm vi hoạt động Ni Bộ Nam Việt đồi tên thành Ni Bộ Bắc Tông vụ.
- Trong những năm 1972, cùng với chùa Dược Sư, chùa Từ Nghiêm là địa điểm đào tạo Tăng Ni nổi tiếng ở phía nam của Giáo hội Tăng già.
- Từ năm 1950 đến năm 2008, trải qua hơn 50 năm xây dựng và phát triển, chùa Từ Nghiêm có các vị trụ trì sau:
- Từ 1950 – 1954: trù trì là Đại đức Thích Đạt Từ
- Từ 1955 – 1975: Giám viện chùa, Ban quản trị, do đại lão Ni trưởng Thích Nữ Như Thanh – Người vận động sáng lập Ni bộ phụ trách.
- Từ 1975 – 1996: Trù trì là Ni trưởng Thích Nữ Như Hoa.
- Từ 1997 đến nay chùa do quý sư bà Ni trưởng Thích Nữ Như Hải là trưởng Ban trị sự.
v Sự kiện lịch sử:
- Chùa Từ Nghiêm là ngôi chùa nhỏ, mới thành lập trên nửa thế kỷ; song chùa Từ Nghiêm có đặc điểm riêng: chùa do Ban quản trị Ni giới quản lý và điều hành; nơi đặt trụ sở Ni bộ; đào tạo Ni tài, nhiều Ni sau khi tu học tại chùa đến nay giữ nhiều trọng trách trong các chùa ở thành phố và các tỉnh.
- Năm 1963, ngoài việc cấm treo cờ Phật giáo, bọn tay chân của Ngô Đình Diệm còn lệnh cho cảnh sát bắn vào tín đồ phật tử tại Đài phát thành Huế làm chết 8 người, bị thương 14 người khác. Hành động tàn ác đó của bè lủ tay sai chế độ Ngô Đình Diệm đã làm dấy lên làn sóng đấu tranh của giới Phật giáo chống lại gia đình trị họ Ngô. Phong trào từ Huế lan khắp miền Nam và đặt biệt sôi động ở Sài Gòn với sự ủng hộ thamgai đông đảo của quần chúng nhân dân. Cùng với các nhà sư, các ni tại các chùa ở Sài Gòn, các ni, Phật tử ở chùa Từ Nghiêm đã sôi nổi tham gia phong trào này.
- Ngày 21/5/1963, các Ni chùa Từ Nghiêm tham gia lễ cầu siêu cho các phật tử hy sinh tại Huế, sau đó xuống đường rước linh vị của họ từ Ấn Quang về chùa Xá Lợi và một số chùa khác ở Sài Gòn.
- Cũng trong tháng 5/1963, các Ni, Sư và Phật tử chùa Từ Nghiêm tiếp tục xuống đường tham gia đấu tranh cùng giới Phật giáo và quần chúng nhân dân tại các địa điểm: Việt Nam Quốc Tự, Chợ Bến Thành và biểu tình ngồi ngày 30/5/1963 tại Trụ sở Quốc hội ngụy quyền Sài Gòn để đòi 5 yêu sách: “Bãi bỏ lệnh cấm treo cờ phật giáo; Thừa nhận Phật giáo – Phật giáo cùng địa vị với Thiên chúa giáo; tín đồ Phật giáo được tự do truyền giáo; phải bồi thường cho nạn nhân và gia đình họ trong cuộc khủng bố tại Huế và trừng trị các quan chức chịu trách nhiệm vụ việc này”.
- Tháng 6/1963 đỉnh cao phong trào đấu tranh của Phật giáo được đánh dấu bằng việc Hòa Thượng Thích Quảng Đức tự thiêu và đám tang của Hòa Thượng biến thành cuộc biểu tình khổng lồ tại thành phố. Ni trưởng Thích Như Hải cho biết: trong sự kiện này 50% Ni của chùa Từ Nghiêm tham gia bảo vệ cho Hòa Thượng Thích Quảng Đức tự thiêu và tham gia đưa đám tang.
- Sáng ngày 16/5/1967 (ngày 8/4 năm Đinh Mùi, ngày phật Đản thứ 2511), Phật tử Nhất Chi Mai đã vị pháp tự thiêu tại chùa Từ Nghiêm, lấy thân mình làm ngọn đuốc để phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam của đế quốc Mỹ; ngọn lửa đó ghi thêm một dấu son trong trang sử truyền thống chống Mỹ. Để ghi nhận sự kiện này, 31 tổ chức chính trị, xã hội tại Sài Gòn đã lập bia đồng khắc tên và một bài thơ do Nhất Chi Mai để lại:
Xin đem than làm đuốc
Xin soi sang u Minh
Xin long người thức tỉnh
Xin Việt Nam hòa bình
Chùa Từ Nghiêm không chỉ là nơi tập trung, nơi xuất phát tham gia các cuộc xuống đường đấu tranh chống Mỹ-ngụy, mà còn thực hiện đóng góp vật chất cho cách mạng. Từ năm 1959 đến nắm 1969 chùa Từ Nghiêm có một xưởng dệt tại Phú Lâm chuyên dệt băng comprết, xưởng có một số công nhân bên ngoài và các Ni cô tham gia tham gia sản xuất; hàng sản xuất ra giao cho cách mạng , không lưu sổ xuất-nhập.
v Giá trị di tích:
Chùa Từ Nghiêm được xây dựng trên 50 năm là ngôi chùa do Ni giới quản lý; nơi đặt văn phòng Ni bộ; nơi đã đào tạo nhiều Ni tài để đảm nhận nhiều chức vụ khác nhau ở Ni bộ, ở các chùa Ni tại thành phố và các tỉnh, góp phần chấn hưng Phật giáo và xây dựng đất nước.
Chùa là địa điểm tập trung xuất phát của Ni giới để xuống đường đấu tranh cùng phong trào Phật giáo và quần chúng yêu nước chống Mỹ-Ngụy. Chùa có cơ sở kinh tế để sản xuất ủng hộ vật chất cho cách mạng.
Hành động tự thiêu của Phật tử Nhất Chi Mai là nguồn động viên, cổ vũ phong trào cách mạng của quần chúng đô thị tiếp tục đấu tranh chống Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai.
Chùa Từ Nghiêm được Ủy ban nhân dân Tp.Hồ Chí Minh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố theo quyết định số 3128/QĐ-UBND, ngày 25/6/2009.
Phát huy tác dụng: Là cơ sở hoạt động cánh mạng, được giới Phật giáo tham gia che giấu cán bộ, nơi tin cậy hoạt động cách mạng trong thời gian kháng chiến chống Mỹ, đến nay là điểm tổ chức sinh hoạt của Phật giáo cũng là điểm phát huy giá trị di tích đến toàn thể bá tánh các tầng lớp nhân dân giữa đạo và đời.
Bình luận
enjoyed surfing around your blog posts. After all I'll
be subscribing to your rss feed and I hope you write again soon!
Feel free to surf to my blog post: Slim Clarity: https://rodrickzinn5.hatenadiary.com/entry/2020/03/09/115216
value for their cash. It will never be fun should you not have to compete since gambling online ought to be
going to win the prize and defeat other players. This sort of gambling
is officially zero risk danger, that is not quite true, use not believe the hype others tell you.
my web page: Casino Game Online: http://wiki.healthy.hiphop/index.php/Some_Tips_For_The_Party_Casino
the software program of an on-line casino for zero cost.
One of the reasons why people play online is because they can make more from an online casino.
Baccarat is among the most simple card games to play inside a
land-based gambling house.
Thanks for posting when you have the opportunity,
Guess I will just bookmark this blog.
my site :: Safe Breath Pro Mask: https://paidsobusiness.com/groups/cure-for-sleep-apnea-cpap-alternative/
presentation but I find this topic to be actually something which I think I might
never understand. It sort of feels too complex and extremely wide for me.
I'm looking forward for your subsequent put up, I will try to get the
hang of it!
my site; Canna Green CBD Oil: http://nettabenshabu.com/2020/03/21/marijuana-addiction-and-withdrawal-referred-to-as-when-you-quit-smoking-marijuana/
also visit this webpage on regular basis to get updated from ottest reports.
My website Cialis + Dapoxetine: https://physioexrx.com/index.php/Order_Generic_Meds_Safely_Online
specifics of this in the sites itself. When those numbers
are chosen celebrate the ticket more prone to winning and it's also them
how the available numbers will be predictable and should adhere with a
system. TAB WA, like the others TABs, usually do
not certainly provide a whole lot online.
Also visit my blog post; Poker Stars Us: https://haeszone.com/user/profile/3481
feature contents, thanks
my blog post: modern bbed (Isabella: https://brainclubs.com/user/TrevorFowlkes51/)
That is the very first time I frequented your website page and to
this point? I amazed with the research you made to create this particular publish incredible.
Great activity!
individuals will go along with your views on this site.
Also visit my web page :: Ultra X Boost: https://arlethabatiste.hatenadiary.com/entry/2020/03/11/064525
very fast! What host are youu using? Can I am getting your associate hyperlink in youjr host?
I desire my website loaded up as ffast as yours lol
my web site - www.godyue.com: http://www.godyue.com/home.php?mod=space&uid=7322&do=profile&from=space
am a user of net thus from now I am using net for posts,
thanks to web.
site dailly and obtain pleasant data from here
everyday.
My blog: paxforex leverage: https://www.luo3.top/space.php?uid=9690&do=blog&id=16837
I hope to give something back and aid others like you
helped me.
My web site new fx voodoo: http://www.directory.lazyurl.com/articles/2605-the-most-effective-help-guide-investing-in-forex-trading
up-to-date technologies then he must be pay a quick visit this web
page and be up to date every day.
after checking through some of the post I realized it's
new to me. Anyhow, I'm definitely glad I found it and I'll be bookmarking and checking back frequently!
Feel free to surf to my homepage TestoXP360 Reviews: http://www.tunes-interiors.com/UserProfile/tabid/81/userId/13053304/Default.aspx
donate to this fantastic blog! I guess forr noww i'll
settle for book-marking and adding your RSS feed to my Google account.
I look forward to brand new upddates and will share
this website with my Facebook group. Talk soon!
my website: long tail pro proxy: http://new.urbanchina.org/space.php?uid=1146603&do=blog&id=587307
I'd ask. Would you be interested in trading lionks or maybe guest authhoring a blog article or vice-versa?
My blog goes over batteries for a car: http://106515.com/home.php?mod=space&uid=39527&do=profile&from=space lot of the same subjects
as yours and I think we could greatly benefit from each other.
If you're interested feel free to send me an e-mail. I look forward to hearing from you!
Superb blog by the way!
This is not really most convenient way you may completely prepare the
complete approach just before sit down shared. These Smartphone
are getting to be the positive and beneficial source to understand each and my way through detail.
Review my blog Live Wetten: https://onlinecasino21.doodlekit.com/#
Stay up the good work! You recognize, a lot of
persons are searching round for this information, you could
aid them greatly.
Also visit my webpage: Caspari Watch Review: http://roudah.com/index.php/en/component/k2/itemlist/user/1205367
time due to this wonderful read!! I definitely liked every bit of it
and i also have you saved as a favorite to see new information in your web site.
I assumed this post was once great. I do not recognize who you're but definitely you are going to
a well-known blogger in case you are not already.
Cheers!
I assumed this post was once great. I do not recognize who you're but definitely you are going to
a well-known blogger in case you are not already.
Cheers!
plugin for my comment form? I'm using the same blog platform as yours and I'm having difficulty finding
one? Thanks a lot!
my web site: visit [Keesha: https://robotex.ee/?p=28323]
this this site conations actually good funny information too.
binary option: http://wiki.tradingjam.pl/index.php?title=U%C5%BCytkownik:CecilAlfonso
I appreciate yoou spending sokme time and enegy to put this
informative articxle together. Ionce again find myself personally spending way too much time both
reading and leaving comments. But so what, it was still worthwhile!
Check outt my web site probiotics walmart canada [Linette: http://www.futaiji.com/space.php?uid=31587&do=blog&id=59087]
idea of a user in his/her brain that how a user can know it.
Thus that's why this article is amazing. Thanks!
my web page :: Testo XP 360 Reviews: http://loomglobal.com/user/profile/16468
They are going to charge a fee, but in cases where you really feel you need assist to get started, it is very well worth this. All of us don't prefer to store fat, we all want to get rid of fat! Just simply learn how to take food that preserve each of our glucose levels possibly without great fluctuation, and also the pounds is going to vanish. The Caveman meals regimen is certainly a skin-clearing magic. Walking builds and shades and tones lower leg muscles, hips, and bottom. Foodstuff is definitely minimally refined and eaten because refreshing as it can be.
Drug Rehab Near Me
http://aaa-rehab.com - Drug Rehab
It combines fun with learning: The process of playing rummy to win can be a learning experience specifically in relation to
its planning and reacting to changing situations. With professional
football tipping service hasn't damaged all of your bankroll worries.
my web blog; winclub88: http://45.192.167.99/comment/html/?31489.html
http://aaa-r ehab.com
Drug Rehab
Also visit my webpage: Diet Clarity: https://demetriusmontagu.hatenablog.com/entry/2020/03/07/201125
I have read this pput uup and if I may I wanjt to recommesnd you few fascinating things or
tips. Perhaps you could write subsequent articles relating to this article.
I desire to learn to play
poker: http://lzz.lezaizhuan.com/home.php?mod=space&uid=430576&do=profile&from=space even more things approximately it!
Keep up the great works guys I've included you guys to mmy blogroll.
fiat.niko.ua: https://fiat.niko.ua/models/ fiat doblo spare parts
I will make sure to bookmark it and return to
read more of your useful information. Thanks for the post.
I will certainly comeback.
Here is my blog post ... huay: https://dud.edu.in/darulifta/?qa=user/ruayvips
would result in less paid jobs, increased crime, cannibalized business and fewer revenues.
It will never be fun if you do not must compete since internet gambling must
be about to win the prize and defeat other players. Rather than gambling in the public environment, which can or is probably not all-around home,
gambling online may be the new rage.
My site w88 poker: http://mostac.com/comment/html/?173277.html
want a free and Democratic Iran. The Democrats want
the mullahs. Obama gave them their money back for a reason. It was a
huge mistake the way Obama did that.
Pelisplus.
to and you are just extremely fantastic.
I actually like what you have acquired here, certainly like what you are stating and the way in which
you say it. You make it enjoyable and you still take care of to keep it smart.
I can not wait to read far more from you. This is actually a terrific site.
plays. It all sounds exciting especially with US based
companies entering the arena nevertheless it is equipped with its issues and to be
honest, we presume why these companies don't have an idea in terms products they
are getting themselves into. Let's face it, gamblers hate
it when other folks know their business.
Feel free to surf to my blog - mobile
fun casino: https://dailygram.com/index.php/profile-55910/?link-id=74816
Take care!
Going through this post rewminds me of my previous
roommate! He aalways kept preaching about this. I wilol forward this article too him.
Prefty sure he'll have a great read. Thanks for sharing!
Feel free to visit my webpage; center furniture shbopping (Wanda: https://Worldmod.ru/user/Trevor2586/)
Going through this post rewminds me of my previous
roommate! He aalways kept preaching about this. I wilol forward this article too him.
Prefty sure he'll have a great read. Thanks for sharing!
Feel free to visit my webpage; center furniture shbopping (Wanda: https://Worldmod.ru/user/Trevor2586/)
I really like what you have boght right here, certainly like what you're stating and the way by which you are saying it.
You make it enjoyable and you still care for to keep it smart.
I cant wait to read farr more from you. This is really a
wonderful site.
форд
транцит ціна: https://ford.niko.ua/komerciyni-avto/new-transit/oglyad ford kiev
y Subtitulado sin cortes. Pelisplus.
you for any meal. It also posseses an anti-aging property and protects skin in the ultraviolet
rays with the sun. Providing guidance to your client on ways to improve
posture and stretching should go quite a distance towards building
a rapport.
information to us, keep it up.
Here is my homepage - yak grati poker: http://wannaberonline.askbot.com/question/24042/strategiia-igry-v-bezlimitnyi-poker-tekhasskii-kholdem/
الرهان رقائق | كازينو مكافأة الرهان الحرة | كازينو الحرة
الرهان لا إيداع
appreciated discovering your web blog today. I would consider
iit a real honor to do things at my company and be able tto
operate on thhe tips contributed on your blog and also take part in visitors' opinjons like this.
Should a position onnected with guest publisher become
available at your end, you should let me know.
Check out my web page studybay writer: https://zarulim.com.ua/user/CharlieBlackwell/
I'm hoping to start my own blog soonn but I'm a little lost on everything.
Would you propose starting with a free platform like Wordpress or go for a paid option?
There are so many choices out there that I'm completely overwhelmed ..
Any recommendations ? Thank you!
renault koleos: https://www.renault.niko.ua/ru/models/new-koleos reno logan
Please reply back as I'm looking to create my own website and would like to know where you
got this from or exactly what the theme is called.
Thanks!
roloeganga.net: https://roloeganga.net/user/profile/9847
Feel free tto visit my blog ... buy enameled dishes: https://www.mybetbbs.com/home.php?mod=space&uid=67386&do=profile&from=space
bit of it. I have you book-marked to look at new
things you post...
Feel free to surf to my web site - SlimyMed: http://click-storm.com/?go=https://slimymeddirecteffect.com/
Also visit my webite - spartagen ingredients (Www.Socialwider.com: http://Www.Socialwider.com/profile-891806/info/)
into the dirt after they hit the floor. These slots combines the pleasure of classic slots by having an entertainment experience.
For individuals never played with an online casino it usually is safe to make a indicate of the
fact that they're able to play for free and for actual money
or both.
Here is my page :: w88 malaysia: http://bazidu.com/comment/html/?2050.html
web. When those numbers are chosen it makes the ticket more prone to winning in fact
it is them that this available numbers will be predictable
and really should adhere to some system. Smartphone
like iphone bingo, Ipad, Blackberry and kinds of Smartphone are
employed to learn bingo games online.
Check out my website - judi online: https://1bankir.ru/user/LelandWoolley2/
have read it fully
Feel free to visit my blog ... bbs.3gbio.com.c n: http://bbs.3gbio.com.cn/forum.php?mod=viewthread&tid=12175
easiest factor to be mindful of. I say to you, I definitely get irked at
the same time as folks think about: https://talk.plesk.com/members/huayvips.202445/ concerns that they just do not recognise
about. You controlled to hit the nail upon the highest and also outlined
out the entire thing with no need side-effects
, people can take a signal. Will likely be again to get more.
Thanks
thanks.
newdent.kiev.ua: https://newdent.kiev.ua/lechenie-zubov.html tooth implant price
website with us so I came to give it a look.
I'm definitely loving the information. I'm book-marking and will be tweeting this
to my followers! Fantastic blog and great design and style.
website with us so I came to give it a look.
I'm definitely loving the information. I'm book-marking and will be tweeting this
to my followers! Fantastic blog and great design and style.
Right presently there aren't less than four titles based for the life in the
Egyptian queen, that include, Cleopatra, Cleopatra 2, Mega - Jackpots Cleopatra, and the Cleopatra
the mobile version. Smartphone like iphone bingo, Ipad,
Blackberry and forms of Smartphone are employed to try out bingo games
online.
my blog post :: qq101 daftar: http://my.moi.im/index.php/BradfordKarr6
clever wordk and reporting! Keep up the awesome works guys I've you gujys to blogroll.
Also visit my web-site ... webpage: http://www.yongseovn.net/forum/home.php?mod=space&uid=2175784&do=profile
clever wordk and reporting! Keep up the awesome works guys I've you gujys to blogroll.
Also visit my web-site ... webpage: http://www.yongseovn.net/forum/home.php?mod=space&uid=2175784&do=profile
share some intimate moments with each other. Addicts can have porn sessions (or are "porning" as many addicts call it) that last up to
and beyond 12-24 hours or even days. 'The Witcher" sex cards or romance cards are something that is a part of the original title's game.
I will be ure to bookmaqrk your blog and wijll come back at
some point. I wamt to enncourage you continue your great writing,
hqve a nice weekend!
my page: Opel Kiev: http://do.tgl.net.ru/wiki/index.php/Using_Promotional_Items_To_Advertise_Service_At_Car_Racing_Events
Right there aren't under four titles based on the life in the Egyptian queen, including, Cleopatra, Cleopatra 2, Mega
- Jackpots Cleopatra, and also the Cleopatra the mobile version. Smartphone like iphone bingo, Ipad, Blackberry and kinds of Smartphone are being
used to experience bingo games online.
Also visit my web site; Casino Finder: http://makeshift-gear.info/wiki/index.php?title=Complete_Guide_To_Seven_Card_Stud
social media sites. The is known worldwide his or her offers are consistent in nature.
If behaviors and wrong decisions were made, generally
look at what you might have done different to get different results that would not
hurt the folks around you.
Have a look at my blog post; winclub88: https://wiki.noxpoly.com/index.php/3_Cool_Tips_To_Help_You_Locate_The_Best_Betting_Website
features inside games like a variety of quizzes we are
able to see and play other games except bingo about the mobile phones.
After completing this, you will need to type the word bingo however in a beautiful font in order that children could like
them. Nevertheless, there isn't any such technique that
will help shipped to you each time.
My web blog - US Open Tennis Championship schedule (http://tjhdkj.cn/: http://tjhdkj.cn/comment/html/?67677.html)
knowledge.
of valuable information, thanks for providing these information.
of valuable information, thanks for providing these information.
number of memorable lines that you may have often heard on tv,
radio stations, or even the movies. By selecting these numbers,
you may boost the possibility of winning, because they're repeatedly coming out.
The more you avail information, the greater has to
be your chances to win a bet.
Here is my blog post ... Magnum4d result (Cooper: http://wiki.kusolarcar.com/index.php/Select_The_Most_Excellent_Poker_Site_With_The_Best_Casino_Bonus)
HD, Castellano y Subtitulado sin cortes. Pelisplus.
I stumbledupon it ;) I may come back yet again since i have
book-marked it. Money and ffreedom is the best way tto change, may yoou be rich
and continue to guide other people.
Review my website - sildenafil: http://www.myzoo.it/html/modules.php?name=Your_Account&op=userinfo&username=SibylBilli
due to it's good articles
Feel free to surf to my blog :: Duster price: http://pacochatube.phorum.pl/viewtopic.php?f=1&t=264903
due to it's good articles
Feel free to surf to my blog :: Duster price: http://pacochatube.phorum.pl/viewtopic.php?f=1&t=264903
net to learn more about the issue and found most people will
go along with your views on this website.
mainstream show business was rude to Ron. Addicts can have porn sessions (or are "porning" as many addicts
call it) that last up to and beyond 12-24 hours or even days.
People need to stop comparing themselves with
porn stars.
Warner Bros. She was sweet, caring and kind as usual;
when she finished the conversation saying she loved me, a needle of conviction poked at my rock-hard
heart. Your hidden information is held in the stream or Alternate Data Streams.
experts of this sector do not notice this. You sould proceed your writing.
I'm sure, you've a great readers' basee already!
My homepage: Woman-Tips.Com: https://woman-tips.com/
written!
Feel free to ssurf to my homepage the rules of poker: http://sdongha.com/?document_srl=23113
this website is actually pleasant and the users arre genuinely shuaring fastidious thoughts.
Feel free to surf to my site ... bosch batteries: https://8to80travel.org/index.php/Apocalypse_Formations_Warhammer_40k_List_Rules_Part_2
The most in-demand casinos activity of chance is video poker
machines, as they're classical internet blackjack games using high online marketer payouts and interesting hands per
hour. The people of Bahamas have struggle their life to inspire many artists that happen to
be known at global level.
My web site :: relieve pressure, Phillipp: https://Www.Aia.community/wiki/en/index.php?title=Because_Slot_Machines_Do_Not_Consider_A_Special_Skill_They_Have_Turn_Out_To_Be_One_Of_The_Most,
this sector do not realize this. You should continue
your writing. I am confident, you have a huge readers' base already!
is likely to be visited by minors, you cannot,
under any circumstances, display ads for porn. I know I am another generation so my opinions
don't mean much to young people. many of you may find this hard to
believe, but this is a relatively new concept.
leaf types, as well as basic and also non secular symbols.
I know I am another generation so my opinions don't mean much to young people.
It flat-out informs you of that it's going to store every one
of the files you download and bookmarks you're making, which if
you forget to delete to as leave a fairly giant trail behind.
كازينو لايف الرهان الرقائق الحرة.
الرهان الحرة كازينو لايف مكافأة قانون المكافآت.
Also visit my web-site: كازينو على الانترنت: http://lpcno.insa-toulouse.fr/spip.php?page=recherche&recherche=http%3A%2F%2Ferim.org%2F__media__%2Fjs%2Fnetsoltrademark.php%3Fd%3Dwww.freebetbest.com%252Far%252F&submit.x=0&submit.y=0
مكافأة كرة القدم الأمريكية الحرة الرهان.
Here is my blog; الرهان كرة القدم: http://individualeparfum.ru/bitrix/redirect.php?event1=&event2=&event3=&goto=http://kosmetika154.ru/bitrix/rk.php?goto=https://www.freebetbest.com%2Far%2F%d9%83%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%af%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d9%87%d8%a7%d9%86-%d8%b9%d9%84%d9%89-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%86%d8%aa%2F
issues off plagorism or copyright infringement? My website has a lot of
unique content I've either authored myself or outsourced but it seems a lot of it is popping it up all over the interet without my
permission. Do you know any methods to help stop content from being stolen? I'd certainly
appreciate it.
thailandoption: http://www.web.ellibertador.hn/index.php/noticias/nacionales/64-arrestan-a-hijo-de-expresidente-lobo-en-operacion-antidrogas
I surprise how much effort you place to make the sort of grat informaqtive site.
Here is my web-site :: vulkan casino online: https://www.xn--lo8h1i.ws/vth/The_Right_Way_To_Become_A_Barrister
Subtitulado sin cortes. Pelisplus.
simply know it, Thanks a lot.
диспенсер для воды (ua-etalon.com: https://ua-etalon.com/) buy water Kiev
since they can be loud or obnoxious, and attempt to keep in mind that the casino staff be familiar with it all
before. By selecting these numbers, you might improve the
chance of winning, as they are repeatedly coming out.
Visitors browse the site, click once or twice to get to their destination which is that.
Have a look at my site; online casino (invest-consult ing.ua: http://invest-consulting.ua/2020/02/26/benefits-of-choosing-best-online-casinos/)
Here is my page :: الرهان الرياضي: http://portfoliomarketplace.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=china-top-brand.com%2F__media__%2Fjs%2Fnetsoltrademark.php%3Fd%3Dwww.freebetbest.com%2Far%2F%d9%83%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%af%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d9%87%d8%a7%d9%86-%d8%b9%d9%84%d9%89-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%86%d8%aa%2F%26quot
Also visit my webpage; buy dapoxetine: http://boorcok.ru/user/profile/7466
so at this time me also commenting here.
My site :: NeoLyfe Keto: http://www.zingby.com/uss/NeoLyfeReviews43343/
It's on a totally different topic but it has pretty much
the same page layout and design. Outstanding choice of
colors!
right. Thiis post truly made my day. You can not imagine simply how much time I had spent for this information! Thanks!
Have a look at my blog post dapoxetin bestellen: http://weihsin.tw/modules/profile/userinfo.php?uid=1391409
感動する系ï¼>
I provide credit and sources back to your webpage?
My blog site is in the exact same niche as yours and my
visitors would truly benefit from some of the information you present
here. Please let me know if this okay with you. Regards!
Feel free to visit my blog: No Hype
Keto Reviews: http://rhyshollingsworth.unblog.fr/2020/03/12/how-to-get-rid-of-flabby-abs-using-supplements/
Annd i'm satisfied studying your article. However want to commsntary on some general things, Thhe
site style is perfect, the articles is in pointt of fact nice :
D. Just right activity, cheers
web page: http://jfva.org/kaigi2017/yybbs/yybbs.cgi?list=thread election betting 2019
against hackers? I'm kinda paranoid about losing everything I've worked hard on. Any tips?
My homepage :: Bitcoin Storm: https://www.asiaimplantinstitute.com/how-decide-an-e-currency-exchanger-22/
here, I am actually enjoying by these.
Look into my webpage: Ultra X
Boost: https://www.dailystrength.org/journals/6-to-help-accelerate-weight-and-drop-pounds-5
safeguard against hackers? I'm kinda paranoid about losing everything I've worked hard on. Anny suggestions?
Here is my blog ... apartments.com. gh: https://apartments.com.gh/user/profile/2564
sin cortes. Pelisplus.
Have a look at my web-site: KanaDrops Review: https://www.forextips.com/forums/users/adelaidekohn63/edit/?updated=true/users/adelaidekohn63/
your articles. I'll bookmark your blog and take a look at again here regularly.
I'm quite certin I will be told many neew stuff proper right here!
Good lhck for the following!
my website: web site: http://www.vnmadoshipostcount.com/viewtopic.php?id=2207149
secured loan Kiev: http://www.impactcc-mistrals.org/spip.php?page=recherche&recherche=https%3A%2F%2Fzaraz-ua.com%2Fkredit-pod-zalog-avtomobilja%2F&submit.x=0&submit.y=0&lang=fr investment
It appears like some of the written text on your posts are running off the screen. Can somebody else please provide feedback and
let me know if his is happening to them as well?
This could be a issue with myy internet browser becauwe I've had this
happen before. Cheers
Here is my blog post - yak grati poker: http://marvelunited.com/HawaiianNights/index.php?action=profile;u=284095
My site 007카지노: http://demo.woltlab.fr/lite1/wbb/index.php?page=User&userID=2667513
كرة القدم الأمريكية الحرة الرهان.
my web site ... الرهان كرة القدم: http://treatingfibriod.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=katvin.com%2F%3Fhttp%3A%2F%2Fwww.freebetsinfo.co.uk%2F
Here is my web page Keto Bodz Keto: http://maricelarodd319.unblog.fr/2020/03/07/slow-carb-and-slow-carb-recipes-to-feed-your-healthy-life/
Check out my website :: Cialis + Dapoxetine: http://web.treo8.com:1568/bbs/space-uid-2120145.html
It's simple, yet effective. A lot off times it's hard to get
that "perfect balance" between superb usability and visual appearance.I must say that you've done a amazing job with this.
Also, the blog loads extremely fast for me oon Internet
explorer. Excellent Blog!
my web blog: casino games free: https://wiki.noxpoly.com/index.php/A_Review_Of_Situs_Judi_Online
subject for a while and yours is the greatest I've found out
till now. But, what in regards to the bottom line?
Are you certain concerning the supply?
enhance my web site!I suppose its adequate to make use of a few of
your concepts!!
Subtitulado sin cortes. Pelisplus.
كازينو رموز الرهان الحرة والرهان الحرة لا إيداع في الكازينو.
My website - كازينو على الانترنت: http://wwwtheeroticreviewcom.net/info.php?a%5B%5D=%3Ca+href%3Dhttp%3A%2F%2Fycosizotonku.mihanblog.com%2Fpost%2Fcomment%2Fnew%2F30%2Ffromtype%2Fpostone%2Ffid%2F15016087315980bb1b8dc26%2Fatrty%2F1501608731%2Favrvy%2F0%2Fkey%2Fb842c9b1511d7fb64cd2247fa9ec5906%2F%3ELink+Website%3C%2Fa%3E
thanks admin of this site.
Feel free to visit my site; Tetra CBD: http://inesmcneill07147.wikidot.com/blog:5
This is a impressive story. Thanks!
Here is my blog ... Lvl 10 CBD Review: http://allindubai.com/author/mary1971507/
well-preferred than you might be right now. You're soo intelligent.
You recognize thus significantly in the case of this topic, produhced me individyally
consider it from numerous various angles. Its like women and menn are not fasciunated except
it is something tto accomplish with Woman gaga!
Your individual stuffs great. At aall times care for it up!
My page - Woman-Tips site: https://woman-tips.com/
well-preferred than you might be right now. You're soo intelligent.
You recognize thus significantly in the case of this topic, produhced me individyally
consider it from numerous various angles. Its like women and menn are not fasciunated except
it is something tto accomplish with Woman gaga!
Your individual stuffs great. At aall times care for it up!
My page - Woman-Tips site: https://woman-tips.com/
who to ask.
Here is my page; 더존카지노: http://wooricasino114.com
Engine Optimization? I'm trying to get my blog to rank for some targeted
keywords but I'm not seeing very good results.
If you know of any please share. Thank you!
Your favourite justification seemed to be on the web the simplest factor to
be aware of. I say to you, I definitely get annoyed whilst folks think about concerns that they plainly do
not recognize about. You managed to hit the nail upon the highest and also defined out the entire thing without having side-effects , other people could take a signal.
Will likely be again to get more. Thanks
Here is my web site :: Canna Green CBD: https://www.dailystrength.org/journals/precisely-the-right-way-to-put-up-with-cannabis-withdrawal
I have always enjoyed going to your site. I will be looking forward to the particular commencement
of my college research and the overall preparation would
never have been complete without surfing your website.
If I might be of any help to others, I will be happy to help
through what I have gained from here.
Also visit my page; TestoVance Reviews: https://jennyhermanson.hatenablog.com/entry/2020/03/08/140206
is a enormous source of facts.
Feel free to visit my web-site Heal CBD Reviews: https://www.dailystrength.org/journals/smoking-right-weed-in-amsterdam
my site - Testo Vance Reviews: http://tangoyatra.com/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=517555
I appreciate you for posting when you have the opportunity, Guess I will just bookmark this
site.
my web page ... 007카지노: http://wooricasino114.com/007casino
I appreciate you finding the time and energy to put this informative article together.
I once again find myself personally spending a significant amount of time both reading and leaving
comments. But so what, it was still worth it!
my blog :: blockchain: https://gitlab.com/thaibitcoin
I hace always disliked the idea because of the
costs. But he's tryionng none the less. I've been using WordPress on numerous websites for about a year and
am nervous about switching to another platform. I have heard excellent things
about blogengine.net. Is there a way I can transfer all my wordpress
posts into it? Any kind of help would be greatly appreciated!
Feel free to surf to my webpage; igry poker: http://www.quikindia.com/index.php?page=user&action=pub_profile&id=21364
My webpage ... Heal
CBD Tincture: http://www.themeperch.net/forums/users/dulciebrassell2/
Pelisplus.
few of the pictures aren't loafing properly. I'm not sure why but I think its a linking issue.
I've tried it in two different ingernet browsers and both
show the sam results.
thailand option: http://arcane-rp.com/forum/index.php?topic=101442.0
know how tto make your site mobile friendly?
My weblog looks weird hen browsing frm my iphone 4.
I'mtrying to find a theme or plugin that might be able to correct this issue.
If you have any suggestions, please share. Appreciate it!
Also vixit my blog post ... homepage: http://angjangbu.bravejournal.com/entry/117206
كرة القدم: http://www.pink0.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=consultingexecutives.us%2F__media__%2Fjs%2Fnetsoltrademark.php%3Fd%3Dwww.freebetsinfo.co.uk الحرة ، على الانترنت Soccerl الرهان أفضل كرة القدم في المملكة المتحدة الرهان المجاني على.
I do not recognise who you might be however definitely you are going to a
well-known blogger should you are not already. Cheers!
my web log - http://jmlt.xyz/ - http://jmlt.xyz/: http://jmlt.xyz/home.php?mod=space&uid=8965&do=profile -
I do not recognise who you might be however definitely you are going to a
well-known blogger should you are not already. Cheers!
my web log - http://jmlt.xyz/ - http://jmlt.xyz/: http://jmlt.xyz/home.php?mod=space&uid=8965&do=profile -
Its very well written; I love what youve got to say.But maybe you could
a littl more in the way of content so people could connect with
it better. Youve got an awful lot of text for ohly having
1 or two pictures. Maybe you could slace it out better?
my blog post bloompedia.com: http://bloompedia.com/wiki/User_talk:ZSSHerman51
I have joined your feed and sit up for looking for extra of your excellent post.
Also, I've shared your site: http://opensciinfo.referata.com/wiki/User:GemmaHardman in my social networks
Here is my webpage; الرهان
كرة القدم: http://www.observatoire-pelagis.cnrs.fr/spip.php?page=recherche&recherche=http%3A%2F%2Fsongsofsky.org%2F__media__%2Fjs%2Fnetsoltrademark.php%3Fd%3Dwww.freebetbest.com%252Far%252F%25d9%2583%25d8%25b1%25d8%25a9-%25d8%25a7%25d9%2584%25d9%2582%25d8%25af%25d9%2585-%25d8%25a7%25d9%2584%25d8%25b1%25d9%2587%25d8%25a7%25d9%2586-%25d8%25b9%25d9%2584%25d9%2589-%25d8%25a7%25d9%2584%25d8%25a7%25d9%2586%25d8%25aa%25d8%25b1%25d9%2586%25d8%25aa%252F&submit.x=0&submit.y=0&lang=fr
We are looking forward to the commencement of my school research and the general preparation would
never have been complete without surfing your web
site. If I mayy be of any help too others, I might bee glad to help by what I hawve learned from here.
my web-site: cheap custom paper banners (Alejandra: http://new.edushd.ru/user/HarryTedbury65/)
Feel free to visit my blog post ... Simple Life CBD: http://carynking398233.wikidot.com/blog:3
points in features also.
Also visit my web page: Diet Clarity Keto: https://fernando06h42.hatenadiary.com/entry/2020/03/07/124133
possible and do not draw attention to yourself since they can be loud or obnoxious, and continue
to keep in mind that the casino staff have heard it all before.
The selection of online casinos available means you'll find whatever
kind you want. Visitors see the site, click a few times to access their destination which is that.
Feel free to visit my web site :: w88: http://softwaretropes.org/wiki/What_Is_Ladbrokes_Bonus_Code
Subtitulado sin cortes. Pelisplus.
bit of it. I've got you saved as a favorite to check out new things
you post...
Feel free to surf to my web page :: Diet Clarity Keto: http://jeanettcarron8817.unblog.fr/2020/03/08/the-atkins-lifestyle-what-anticipate/
my web site: poker strategy: https://ngnr.ch/index.php?title=%C3%90%C5%A1%C3%90%C2%B0%C3%90%C2%BA_%C3%90%CB%9C%C3%90%C2%B3%C3%91%E2%82%AC%C3%90%C2%B0%C3%91%E2%80%9A%C3%91%C5%92_%C3%90%C3%A2%E2%82%AC%E2%84%A2_%C3%90%C5%B8%C3%90%C2%BE%C3%90%C2%BA%C3%90%C2%B5%C3%91%E2%82%AC_-_%C3%90%C5%B8%C3%91%E2%82%AC%C3%90%C2%B0%C3%90%C2%B2%C3%90%C2%B8%C3%90%C2%BB%C3%90%C2%B0_%C3%90%CB%9C%C3%90%C2%B3%C3%91%E2%82%AC%C3%91%E2%80%B9_%C3%90%CB%9C_%C3%90%C2%A1%C3%90%C2%BE%C3%90%C2%B2%C3%90%C2%B5%C3%91%E2%80%B9_%C3%90%E2%80%9D%C3%90%C2%BB%C3%91_%C3%90%C3%90%C2%BE%C3%90%C2%B2%C3%90%C2%B8%C3%91%E2%80%A1%C3%90%C2%BA%C3%90%C2%BE%C3%90%C2%B2_%C3%90%C3%A2%E2%82%AC%E2%84%A2%C3%90%C2%B8%C3%90%C2%B4%C3%90%C2%B5%C3%90%C2%BE
Pelisplus.
I also am a blogger, and I was wanting to know your situation; we havge created some nice procedures and we
are looking to exchange techniques with others,
be sure to shoot mee an email if interested.
Look at mmy web page: webpage: http://www.adamziani.com/How_To_Prepare_Your_Refrigerator
Does running a well-establishe d website like yours
take a massive amount work? I'm completely new to writing a blog however I
do write in my journal on a daily basis. I'd like to start
a blog so I will be able to share my experience
and thoughts online. Please let me know if you have any ideas or tips for brand new aspiring blog owners.
Appreciate it!
my web blog - Lvl 10 CBD: https://www.dailystrength.org/journals/herbal-lip-balms-using-medical-cannabis-40
Thee clarity on your post is simply great andd that i can assume you're a professional in this subject.
Fine along with your permission let me tto grab your feed
to stay up to date with coming near near post. Thanks one million and please
carry on the enjoyable work.
Here is my web-site fifa 16 ultimate team tournaments (Dong: http://challengeroulette.com/UserProfile/tabid/43/UserID/752354/Default.aspx)
looking for thoughts on this topic last Saturday.
my blog post screen printer [Melina: http://Oq-ayiq.net/user/GennieBanner7/]
looking for thoughts on this topic last Saturday.
my blog post screen printer [Melina: http://Oq-ayiq.net/user/GennieBanner7/]
is actually fruitful in favor of me, keep up posting these content.
My page - Rugby Union Free
Bet: http://satcorp.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=freebetbest.com
I get in fact loved account your blog posts. Any way I'll be subscribing on your augment and even I achievement you get entry
to consistently quickly.
my web site ... Www.freebetbest.com/id/perusahaan-taruhan-online-terbaik-di-indonesia/ - Olen: http://dutplanet.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.freebetbest.com%2Fid%2Fperusahaan-taruhan-online-terbaik-di-indonesia%2F -
at all else we require :D.
My site - WT CBD: http://nolanmckeddie62.wikidot.com/blog:5
value bookmarking for revisiting. I wonder how so much attempt you put to create such a wonderful informative
site.
my site ... Derma Pearl Review: http://jadaplunkett.unblog.fr/2020/03/06/the-absolute-best-way-property-of-acne/
Feel free to visit my blog - الرهان
كرة القدم: http://mukundm.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.freebetbest.com%2Far%2F%d9%83%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%af%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%b1%d9%87%d8%a7%d9%86-%d8%b9%d9%84%d9%89-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%86%d8%aa%2F
أفضل كرة القدم في المملكة المتحدة الرهان المجاني على.
from most recent information.
Look into my web-site ... beste Online Casinos: http://us-itsservices.info/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.freebetsinfo.co.uk%2Fde%2Fwettangebote%2F
amount oof work? I have virtually no expertise in coding however I was hoping to stgart my
own blog soon. Anyways, if you have any suggestions or techniwues for new blog owners please share.
I understand this iss off topic hoqever I just needed to ask.
Thanks!
Here is my web-site web page: https://www.2dehandsnederland.nl/user/profile/30266
Thanks for postting when you've got the opportunity, Guess I
will just book mark this blog.
My web-site; viagra composition: https://vw88bet.com/forum/profile.php?id=1404012
comparable topic, your web site came up, it seems to
be good. I've bookmarked it in my google bookmarks.
Feel free to surf to my web blog; SafeBreath Pro Mask: http://lornalouis112459.unblog.fr/2020/03/09/acne-and-scar-alternative-therapy-choices/
Can I get your affiliate hyperlink on your host? I want
my web site loaded up as quickly as yours lol
I like all the points you have made.
Also vsit my wwebsite :: webpage: http://www.macaronifox.com/profile.php?id=103086
Did you make this amazing site yourself?
Please reply back as I'm wanting to create my very own blog
and would love to find out where you got this from or exactly what the theme is named.
Kudos!
info, however great topic. I must spend a whille finding out more or workig out more.
Thank you for wonderful information I was searching for this information for my mission.
Feel free to surf to my blog post homepage: http://100koach.com/User:TwilaGriggs2995
It seems like some of the text on your posts are running off the screen. Can someone else please comment and let me know if this is happening to them
as well? This could be a problem with my internet browser because I've had this happen before.
Appreciate it
Feel free to surf to my site; HealCBD Review: https://tabathalawry62.hatenadiary.com/entry/2020/03/08/153557
many advanced features inside games like several types of
quizzes we can see and play other games except bingo
for the mobile phones. The sites are highly known in the market
for offering some with the unbelievable games on the
clients. If improper habits and wrong decisions
were made, generally look at whatever you can have done different to get different results that would not hurt individuals
around you.
Check out my web-site :: Cheltenham (www.sfdj.com: http://www.sfdj.com/UserProfile/tabid/61/UserID/1350750/Default.aspx)
i propose him/her to go to see this blog, Keep up
the good work.
Feel free to surf to my page Testo Vance Review: http://marcelino85j.unblog.fr/2020/03/05/herbal-pills-to-last-longer-and-male-breast-enhancement-pictures/
is truly amazing.
Here is my site; Safeguard CBD Oil: http://ernestinajacoby62.wikidot.com/blog:2
Looking through this post reminds me of my previous roommate!
He constantly kept talking about this. I am going
to forward this post to him. Fairly certain he will have a very good read.
Thank you for sharing!
Whhat host are you the use of? Can I get your associate hyperlink
for your host? I desire my site loaded uup as fast
as yours lol.
Here is my website: wise essys service (kryminstrum.ne t: http://kryminstrum.net/user/VirgieShenton/)
that you shared this useful information with us. Please stay
us up to date like this. Thank you for sharing.
Look at my webpage ... Noella: http://radiobonnaroo.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.freebetsinfo.co.uk%2Fes%2Fcasas-de-apuestas-de-asia%2F
I have read this post aand if I could I desire to sggest you
some interesting things or suggestions. Perhaps you could write next articles referring to this
article. I wish to read even morte things about it!
dulania.com
Check out my blog post ... binäre optionen tipps für anfänger (dulania.com: http://dulania.com/index.php?title=Forex_Broker_Strategies)
Keep up the great work! You realize, lots of persons are hunting around for this info, you could aid them greatly.
I'm looking to start my own blog soon but I'm having a
difficult time choosing between BlogEngine/Word press/B2evoluti on and Drupal.
The reason I ask is because your design and style seems different
then most blogs and I'm looking for something completely unique.
P.S Apologies for being off-topic but I had to ask!
My web page; huay: http://jsglobal.com/board_vHaA80/1207845
I've got some suggestions for your blog you might be interested in hearing.
Either way, great website and I look forward to seeing it improve
over time.
a long time and yours is the best I've found out so far. However, what concerning the conclusion? Are you certain about the source?
Its very well written; I love what youve got to say. But maybe you could a
little more in the way of content so people could connect
with it better. Youve got an awful lot of text
for only having 1 or two images. Maybe you could space
it out better?
should also pay a quick visit this weblog on regular basis to
take updated from hottest reports.
my site :: Hollywood
Keto Pills: https://www.dailystrength.org/journals/6-approaches-to-accelerate-weight-loss-and-drop-pounds-6
get data on the topic of my presentation subject, which i am going to present in institution of higher education.
My web page: dermalpearl.com : https://nataliaclemes8.hatenablog.com/entry/2020/03/08/103724
a part 2?
My web-site: 샌즈카지노: https://wooricasino114.com
therefore I just use the web for that reason, and obtain the most recent news.
Here is my blog post 007카지노: http://wooricasino114.com/007casino
posts. Stay up the great work! You recognize, a lot of people
are hunting round for this info, you could aid them greatly.
my site :: 007카지노: http://wooricasino114.com/007casino
its up to other viewers that they will assist,
so here it happens.
Also visit my web site; 007카지노: http://wooricasino114.com/007casino
I am going to let know her.
Basically Magnificent. I am also a specialist in this
topic therefore I can understand your hard work.
My web page :: TestoVance Reviews: https://www.dailystrength.org/journals/impress-individuals-with-these-creating-tips
Brief but very accurate information… Thanks for sharing this one.
A must read article!
This post actually made my day. You cann't believe simply how so
much time I had spent for this info! Thank you!
contains amazing and actually good dazta designed for
readers.
Also visit my webpage ... arotrade trader: http://rian-ck.ru/user/Rosalyn34Q/
Pelisplus.
My web site - forex trading sofdtware in south africa; Bridgette: http://v-lada.ru/user/AnnabelleMullin/,
host are you using? Can I get your affiliate link to your
host? I wish my website loaded up as quickly as yours lol
this web site yourself? Please reply back as I?m wanting to create my very own site and
would like to find out where you got this from or what the theme is named.
Cheers!
Here is my web-site - Honest Paws
CBD: https://sungsymons43.hatenablog.com/entry/2020/02/16/223347