Di tích lịch sử quận 10

TÌM HIỂU LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN 10 (1930 - 2020) KỲ 3/2020: QUẬN 10 – NHỮNG NGÀY THÁNG TƯ NĂM ẤY

Kỷ niệm 45 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

(30/4/1975 - 30/4/2020)

QUẬN 10 – NHỮNG NGÀY THÁNG TƯ NĂM ẤY

Tháng Giêng năm 1973, Hiệp định Paris được ký kết buộc Mỹ phải rút quân về nước, nhưng đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai vẫn ngoan cố theo đuổi âm mưu áp đặt chủ nghĩa thực dân kiểu mới lên toàn bộ miền Nam nước ta. Đế quốc Mỹ đã cố tình vi phạm Hiệp định Paris, đẩy mạnh chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh, tổ chức những cuộc hành quân “bình định” lấn chiếm vùng giải phóng, phá hoại hòa bình, chia cắt lâu dài hai miền Nam – Bắc. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã nhận định được thời cơ lịch sử và hạ quyết tâm chiến lược giải phóng hoàn toàn miền Nam, đánh bại hoàn toàn cuộc chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975.
Ngày 1/4/1975, kế hoạch Tổng tiến công và nổi dậy ở Sài Gòn – Gia Định đã được chuẩn bị theo chỉ đạo của Bộ Chính trị “thần tốc, táo bạo, bất ngờ”. Cả dân tộc từ Nam chí Bắc hành quân vào chiến trường miền Nam, bước vào trận Tổng công kích cuối cùng. Đúng 17 giờ 00 ngày 26/4/1975, tiếng súng của Chiến dịch Hồ Chí Minh đã nổ. Quân và dân ta đã tiến công liên tục, dồn dập, vừa tiến công ở ngoại thành, vừa nắm kịp thời cơ, chọc sâu vào trung tâm Sài Gòn từ nhiều hướng với những lực lượng đã chuẩn bị sẵn. 11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh đại thắng, cờ giải phóng tung bay trên nóc phủ Tổng thống Sài Gòn, Tổng thống chế độ ngụy quyền Dương Văn Minh buộc phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện. Sài Gòn – Gia Định hoàn toàn giải phóng đã tạo điều kiện quyết định cho quân và dân đồng bằng sông Cửu Long tiến công và nổi dậy giải phóng các tỉnh còn lại của miền Nam.

Tại địa bàn Quận 10, lúc bấy giờ Thành ủy Sài Gòn - Gia Định điều động một đoàn cán bộ do đồng chí Phạm Thị Sứ (Năm Bắc) làm trưởng đoàn, cùng một số đồng chí Đoàn Lê Hương, Nguyễn Thị Châu, Nguyễn Minh Phương (Út Phương),… về địa bàn để cùng cơ sở chuẩn bị giành chính quyền. Sáng ngày 30/4/1975, một cảnh tượng hỗn độn đã xảy tại Quận 10, quần áo, giày dép, xe, súng của quân Mỹ bỏ ngổn ngang dọc các con đường Trần Quốc Toản, Ngã Bảy, Chợ Cá,… thời cơ đã đến, một ngày hoạt động cách mạng sục sôi mà từ lâu nay mong đợi. Lực lượng ở cơ sở đã vùng dậy với khí thế áp đảo quân thù kết hợp với quân chủ lực sau khi đã đánh thắng tại ngã tư Bảy Hiền tiến thẳng vào đường Lê Văn Duyệt; các tù chính trị cũng tiến hành phá ngục thoát ra bên ngoài. Tại một số ít các khóm không có lực lượng cách mạng, quần chúng tự động nổi dậy giành chính quyền rồi đợi quân ta đến tiếp quản.

Thắng lợi trong 30/4/1975 tại quận nói riêng và cả nước nói chung đúng với tinh thần “Thần tốc - Táo bạo - Bất ngờ” đã làm tan rã toàn bộ hệ thống chính quyền của địch từ quận xuống đến cơ sở. Lực lượng vũ trang cùng đồng bào đã thu gom hơn 3.000 súng các loại, trong đó có 16 khẩu pháo 105mm, 2 khẩu Đại liên cùng hàng chục tấn đạn các cỡ và các loại xe. Trưa ngày 30/4/1975, các đường phố trong quận đỏ rực băng cờ, khẩu hiệu, người người đổ ra đường với niềm vui chiến thắng và niềm hạnh phúc bất tận khi lần đầu tiên trên quê hương, đất nước sạch bóng quân thù.

BTQ10 (Tổng hợp)

---

Các Bia Tưởng Niệm 5 Di tích Quận 10